اهالی هنر پایگاه خبری فرهنگی و هنری
عطا پناهی با اشاره به اینکه انتخاب بازیگرانی که بتوانند فوتبال بازی کنند یا فوتبالیست‌هایی که توانایی ایفای نقش داشته باشند یکی از چالش‌های ساخت «پرویز خان» بود، تأکید کرد: برای انتخاب بازیگر شبیه پرویز دهداری عمل کردیم.
فیلم سینمایی «پرویز خان» به کارگردانی علی ثقفی و تهیه‌کنندگی عطا پناهی با روایت ماجرایی فوتبالی در دهه ۱۳۶۰، قصه معروف استعفای ۱۴ بازیکن فوتبال و چالش‌های پرویز دهداری برای حضور تیم ملی در رقابت‌های آسیایی را به تصویر کشیده که برای اولین بار در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد و توانست جایزه بهترین تدوین و بهترین فیلم اول را از آن خود کند.
به بهانه اکران نوروزی این اثر سینمایی با عطا پناهیی گفتگویی داشتیم که در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید:
چه ویژگی‌هایی در «پرویز خان» شما را به ساخت این فیلم ورزشی مجاب کرد؟
بعد از اینکه فیلمنامه بارها و بارها توسط علی ثقفی بازنویسی شد، به این اطمینان رسیدم که می‌توانیم با این فیلمنامه شاهد فیلم درخشانی باشیم. در ایام پیش تولید وقتی دقت و وسواس آقای ثقفی را در تک تک اجزای کار دیدم به ساخت این اثر مطمئن‌تر شدم. علی ثقفی در اولین تجربه سینمایی‌اش وسواس و دقت زیادی که برای رسیدن به یک فیلم با کیفیت لازم است را داشت.
شاید دشوارترین صحنه‌های فیلم، صحنه‌های مسابقات فوتبال باشد که در ایام پیش تولید همه این سکانس‌ها و پلان‌ها را به کمک آقای ابراهیمی فیلمبرداری اثر با دکوپاژهایی که آقای ثقفی داشتند چند بار با یک دوربین معمولی در تمرینات فوتبال ضبط کردیم و در همان مرحله با توجه به دکوپاژهایی که آقای ثقفی طراحی کرده بودند خیال من راحت شد که ایشان دقیقاً می‌دانند چه اتفاقی قرار است رخ دهد و همه چیز برای تدوین و فیلمبرداری مشخص بود و خوشحالم که از این اعتماد نتیجه گرفتم و فیلم خوب «پرویز خان» ساخته شد.
ساخت فیلم درباره یک ماجرای واقعی که اتفاقاً یک ماجرای جنجالی است قطعاً با حساسیت‌هایی روبرو خواهد بود. چه تمهیدی برای مواجهه حساسیت‌های احتمالی داشتید؟
بله قطعاً همینطور است. وقتی شما با یک قصه واقعی مواجه هستید و آدم‌هایی واقعی در قصه شما حضور دارند قاعدتاً این اثر حساسیت‌برانگیز است و موافقت‌ها و مخالفت‌ها و اظهارنظرهای مختلف درباره آن موضوعی اجتناب‌ناپذیر است. ما نسخه‌های اول فیلمنامه را پس از نوشته شدن به این نتیجه رسیدیم که برای شکل دادن یک درام باکیفیت‌تر چاره‌ای جز ایجاد تغییراتی در دیالوگ‌ها یا روند قصه نداریم.
قصه «پرویز خان» از اسفند تا مهر سال ۱۳۶۵ روایت می‌شود، مبنای واقعیت دارد و خیلی از دیالوگ‌ها از مجلات، روزنامه‌ها و مصاحبه‌هایی که در آن دوران صورت گرفته نوشته شده است ولی کاراکترهایی مثل وحید کامیاب در فیلم واقعی نیستند و به نوعی نمادی از مجموعه بازیکنانی است که استعفا دادند و مقابل آقای دهداری ایستادند. این تغییرات جزئی در خدمت درام اتفاق افتاده و ما تا حد امکان سعی کردیم به واقعیت و آنچه که اتفاق افتاده وفادار باشیم.
به همین منظور در زمان پژوهش با تعداد بسیار زیادی از شاگردان آقای دهداری و هم‌دوره‌ای‌های ایشان مصاحبه کردیم و شاید کتاب، مجله و روزنامه‌ای نباشد که ما نخوانده باشیم و برای پژوهشمان از آن استفاده نکرده باشیم. ما قدم به قدم با خانم شیدا دهداری (دختر پرویز دهداری) جلو آمدیم و ایشان هم خیلی به ما کمک کردند تا بتوانیم پژوهشی دقیق داشته باشیم که اشکالی در روایت ماجرای اصلی وجود نداشته باشد.
یکی از اصلی‌ترین کاراکترهای «پرویز خان» آقای وطنخواه است که گویا در اظهارنظری به فیلم شما اعتراض کرده‌اند.
بر اساس آنچه که من در جریان هستم علی ثقفی با آقای وطنخواه چند ساعت مصاحبه داشتند و از پیشنهادات و خاطرات ایشان در فیلمنامه استفاده شده است و نمی‌دانم آقای وطنخواه فیلم را دیده‌اند یا در موردش شنیده‌اند اما من فکر می‌کنم نقش ایشان در فیلم بسیار موثر و تأثیرگذار است و بازیگر فوق‌العاده خوبی مثل علی باقری که جزو بهترین‌های تئاتر و سینما است نقش ایشان را بازی کرده است.
با وجود اینکه ما تلاش بسیاری برای وفاداری به قصه اصلی داشتیم همانطور که پیش‌تر گفتم ما در فیلم داستانی مجبور هستیم که به نفع درام در جهت جذاب‌تر شدن قصه برای مخاطب تمهیداتی داشته باشیم و اگر قرار بود فیلم مستند بسازیم احتمالاً این اجازه را نداشتیم.
شاید کمتر فیلمسازی با ایده و قصه «پرویز خان» به همکاری با سازمان اوج فکر می‌کرد. چطور این فیلمنامه را با این سازمان به نتیجه رساندید و برای ساخت به توافق رسیدید؟
وقتی ایده و طرح اولیه در استودیوی «بادبان» نوشته شد ما به این موضوع فکر می‌کردیم که این ایده را به چه نهادهایی می‌توانیم ارائه دهیم. وقتی آن را با سازمان اوج مطرح کردیم خوشبختانه گروه فیلم و سریال این سازمان و همچنین مدیریت اوج با آغوش باز از این ایده استقبال کردند.
پیش از «پرویز خان» من تجربه خیلی خوبی با سازمان اوج داشتم که به فصل اول و دوم سریال «مستوران» مربوط می‌شود و آن زمان هم کمتر کسی فکر می‌کرد که این سریال از سوی اوج با حمایت روبرو شود اما این همکاری صورت گرفت و اتفاقات خوبی رقم خورد. سازمان اوج وظیفه خود می‌داند که درباره قهرمان‌های ملی اثر هنری تولید کند و وقتی شما از نزدیک با این سازمان و گروه فیلم و سریال اوج در تماس باشید متوجه می‌شوید که الزاماً قرار نیست آن‌ها فقط فیلم‌هایی در ژانر دفاع مقدس یا جنگی بسازند و وقتی ایده «پرویز خان» را مطرح کردیم در همان روز اول مورد پسند اوج قرار گرفت و ما از همفکری این دوستان نیز بهره‌مند شدیم و هیچگونه اعمال سلیقه خاصی در مراحل نگارش فیلمنامه نداشتند و دست من و کارگردان را برای ایده‌پردازی کاملاً باز گذاشتند و این همکاری واقعاً تجربه بسیار خوبی بود.
یکی از نکات جالب توجه درباره قصه «پرویز خان» کشف استعدادهای فوتبال است که امروز به نام‌های مهمی در ورزش ایران تبدیل شده‌اند. آیا روند کشف این استعدادها که بسیار عجیب و جالب است در واقعیت هم به همین شکل بوده یا خیر؟
خیلی از اتفاقات این فیلم کاملاً بر اساس واقعیت نوشته و ساخته شده‌اند و برخی با تغییرات هستند. ما خیلی از خرده داستان‌ها را برای طولانی نشدن زمان فیلم کوتاه کردیم یا مجبور شدیم که از آن بگذریم.
چندی پیش در یک اکران مردمی آقای زرینچه فیلم را دیدند و همان زمان به این نکته تأکید داشتند که اتفاقات فیلم کاملاً بر اساس واقعیت بوده و ما شاهد همین اتفاقات در دوران فوتبالمان بودیم. ما تا حد امکان به واقعیت وفادار بودیم و فیلم کاملاً بر مبنای واقعیت است ولی باید بگویم آقای دهداری با همین سختی و مشقتی که در فیلم می‌بینیم به بازیکن‌ها رسیده و آنقدر به اصول خودش اطمینان داشته و شجاعانه پای تصمیماتش می‌ایستاده که خوشبختانه از این اصولش به نتیجه رسید.
جالب است بگویم که برای ما هم روند انتخاب بازیگرانمان شبیه انتخاب بازیکنان توسط آقای دهداری بود. پیدا کردن بازیگرهایی که بتوانند فوتبال بازی کنند و فوتبالیست‌هایی که بتوانند بازیگری کنند واقعاً کار سخت و پیچیده‌ای بود. در این ایام دستیارهای کارگردان بسیار تلاش کردند و تعداد بسیار زیادی بازیگر و بازیکن را با فراخوان‌ها و تست گرفتن‌های مختلف انتخاب کردیم و در نهایت به انتخاب‌های نهاییمان رسیدیم.
آیا از زمان و شرایط اکران فیلم رضایت دارید؟
فروش فیلم‌ها در این چند سال غیر قابل پیش‌بینی است اما من اکران نوروز را به فال نیک می‌گیرم و امیدوارم اتفاق خوبی برای «پرویز خان» رخ دهد. خوشبختانه در ایام جشنواره منتقدان و مخاطبان روی خوشی به فیلم نشان دادند و فیلم مورد استقبال قرار گرفت. شاید نوروز فرصت خوبی باشد که مردم این فیلم را در سینما ببینند چراکه معتقدم «پرویز خان» فیلمی است که تماشای آن در سینما به صورت گروهی بسیار لذتبخش‌تر از تماشا کردن آن در خانه و پای تلویزیون باشد. امیدوارم اتفاق خوبی برای «پرویز خان» و دیگر فیلم‌های در حال اکران رخ دهد.
انتهای پیام/
